Укипедия сөздігінде “trauma” – жарақат, “logos”- емдеу дегенді білдіреді. Яғни, травматолог – жарақатты емдеуші. Ал біздің әңгімелегелі отырған адамымыз сынықтарды қалпына келтіретін дәрігер – сынықшы, оны біздің медицинада травматолог деп атайды.  Көкпекті ауылы тоғыз жолдың торабында орналасқан. Аудан аумағынан өтетін халықаралық «Омбы-Майқапшағай» күре жолынан  айына деп есептемегеннің өзінде, күніне жүзге тарта, жаз айларында одан да көп автокөлік жүреді. Солардың арасында апатқа ұшырау болып жатады. Апаттан жарақат алғандар Көкпекті орталық ауруханасына жеткізіледі. Аурухананың хирургия бөлімінің травматолог дәрігері Әмір Бауыржанұлы Райымжановтың жұмысы осы кезде қызады.

-«Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру аясында жол-көлік апаты кезінде шұғыл медициналық көмек көрсетуді жетілдіру бойынша инновациялық жобалар жүзеге асырылуда. Өкінішке орай,  көлік құралдарының дамуы нәтижесінде   апаттар саны арта түсуде.  Біздің пациенттеріміздің де көбі осы жол-көлік оқиғасы үстінде жарақат алғандар болып келеді. Біз оларды қабылдап алғаннан соң, жарақатының күрделілігіне қарай көмек көрсете отырып, тым ауыр болса,  денсаулығы тұрақтанғанша ем жасап, содан кейін санитарлық авиациямен облыс орталығына жолдаймыз. Биылғы жаздың өзінде мұндай оқиға бірнеше рет орын алды.  

   Шұғыл травматология мен хирургияда «алтын сағат» ережесі болады. Яғни, осындай уақыт ішінде шұғыл медициналық көмек көрсету жарақаттан болатын өлім-жітімді азайтады. Егер жол-көлік апаты болғанда 30 минуттың ішінде алғашқы көмек көрсетілсе, зардап шеккендердің 17% қайтыс болса, алғашқы көмек 45 минуттан соң көрсетілген жағдайда зардап шеккендер екі есе көп көз жұмады. Бұл нақты статистика бойынша дәлелденген.

  Осыған байланысты елімізде ауданаралық травматологиялық бөлімшелер ашу аса өзекті болып отыр. «Алтын сағат» ережесін қамтамасыз ету үшін аталған ұйымдарға жақын орналасқан жолдардағы жол-көлік апаттарының жоғары деңгейі есепке алынады. Аталған мақсатты іске асыру үшін республика бойынша орталық аудандық және қалалық ауруханалар базасында  ауданаралық травматологиялық бөлімшелер ұйымдастыру жоспарланып отыр. Солардың бірі біздің аурухана,-дейді Әмір Бауыржанұлы.

 Ә.Райымжанов Үлкенбөкен ауылының тумасы. 2008 жылы Семей қаласындағы медицина академиясын жалпы практикадағы хирург дәрігер мамандығы бойынша аяқтап, «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы негізінде  жұмысқа орналасқан. 2010 жылы травматолог-ортопед мамандығына қайтадан даярлаудың жеті айлық курсын өтті. Маман орталық ауруханаға оралған соң, 13 травматологиялық палата ашылды, сонымен бірге сынықты түзететін, түрлі пластиналар мен басқа да құралдар алынған.

-Ауруханадағы бұл бөлім ресми түрде травматологиялық орталық деп тіркелмегенімен мен жақында Астана қаласында бір жетілік білім жетілдіруде болғанда, біздің аудан картада травматологиялық орталық деп белгіленіп тұрғанын көрдім. Егер ол ресми түрде бекитін болса, онда толықтай жабдықтау болады,-дейді ол.-Апат болған кезде МАИ біздің 103-жедел жәрдемге хабарлайды, біз 5-7 минут жиналамыз, содан кейін оқиға орнына жеткенше де біраз уақыт өтеді. Сондықтан да жедел жәрдем келгенше алғашқы медициналық көмек көрсету кейде болмай жатады. Меніңше, жүргізуші куәлігін алуға оқыған кезде азаматтарға апат кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету, жарақат алушыны көлік ішінен қалай дұрыс шығара білу, сондай-ақ сынықты таңу сияқты қарапайым әдістерді үйретсе. Оқыту процесіне медицина қызметкерлері келісер еді деп ойлаймын.

      Клиникалық, зертханалық, рентгенологиялық, компьютерлік томография, МРТ, цитологиялық, гистологиялық тексерулер,  түтікшелі сүйек сынықтары мен буынішілік сынықтарды заманауи хирургиялық емдеу; сүйек буындары орнын хирургиялық емдеу, жарақат және аурулар кезіндегі тізе буындарының атроскопиясы, жіліншік сынығы мен сирақ-табан буындарының жарақатын хирургиялық емдеу және жарақат алған адамға басқа да медициналық көмек беру бүгінгі траваматологияның жетістіктері. Ал біздің ауданның орталық ауруханасы негізінде жарақат орталығы пункті ашылатын болса, онда жұмыс істейтін Әмір Райымжанов сынды білікті, болашағынан зор үміт күттіретін дәрігер  бар.

Клара НҰРПЕЙІСОВА 

Көкпекті өзенінің көркем жағасына орналасқан Кұмар Раев атындағы балалар үйінің «Балдәурен» демалыс лагерінде жасөспірім судан құтқарушылардың дәстүрлі жарысы болып өтті. Осы жолы жарыс суға еркін жүзуден 25 метрге, зардап шегушіге медициналық көмек көрсету және оны тасымалдау, берілген қашықтықта су астына сүңгу, құтқару шеңберін және Александаров түйінін лақтыру, манекенді судан алып шығу, арқан тартысу сынды бәсекелерден құралды. Жарыста 4 команда өзара бақ сынасты. Атап айтқанда, олар Көкпекті және Ж.Шайжүнісов атындағы орта мектептері мен Құмар Раев атындағы балалар үйінің намысын қорғаған 2 команда.

Жарысты өткізудің басты мақсаты - балаларды дене шынықтыру және спортпен айналысуға тарту, саламатты өмір сүру салтын насихаттап, темекі тартудың алдын-алу шараларын жүргізу.

Бірінші болып суда жүзуге шыққан 1998 жылғы ұлдар арасынан құтқарушылардың білікті жаттықтырушысы Каршыға Тыныбаев дайындайтын командасы, яғни Құмар Раев атындағы балалар үйінің тәрбиеленушілері өз мықтылықтарын көрсетті.Зардап шегушіге медициналық көмек көрсету және оны тасымалдау барысында осы су қоймасы иелерінің екінші командасына ешкім қарсы тұра алмады. Ж.Шайжүнісов атындағы мектептің жаттықтырушысы Мүсрат Құмашевтің тәрбиеленушісі А.Талғатқызы шиеленіскен күресте судан манекен алудан жеңіп шықты.Құтқару шеңберін және Александаров түйінін лақтырудан Шыңғыс Шалбаевтың шәкірті, яғни Көкпекті орта мектебінің оқушысы Д.Макароваға тең келер қарсылас табылмады.

Жарыс қортындысы бойынша бірінші орынды – Құмар Раев атындағы балалар үйінің бірінші командасы алды. Екінші орынды – Көкпекті орта мектебінің оқушылары алса, үшінші орын Ж.Шайжүнісов атындағы және Құмар Раев атындағы балалар үйінің екінші командаларына берілді. Жеңімпаздарға Дамир Мирзасов, Қанат Тілебалдин және «Шынар» дүкені ұжымы дайындаған сыйлықтар тапсырылды.

Атаулы іс-шараны спорт күніне орай дайындап, әдістемелік жағынан сауатты өткізгендері үшін М.Құмашев, Ш.Шалбаев, Қ.Тыныбаевтарға аудандық білім беру бөлімінің мақтау қағаздары табысталды.

С.Тлебалдин, ҚР ТЖМ ТЖД СҚҚ-нің оқыту және алдын-алу жұмыстары жөніндегі әдіскері

Облыс прокуратурасы карантиндік және ветеринарлық заңнаманы сақтау бойынша сараптама өткізген болатын. Аталған тексерудің нәтижесінде Қазақстан Республикасына шет елдерден әкелінетін карантиндік өнімдерді қадағалап, оның Қазақстанға кіргізілмеуін бақылайтын өкілетті органдар тиісті шараларды жеткіліксіз қолданып отырғаны анықталды. Осыған байланысты жуырда Самар ауылында АІІБ-нің ұйымдастыруымен карантиндік нысандардың таралуы және оларға қарсы күрес мәселелерін талқылаған кеңес отырысы өтті.

Аталмыш отырыстың басты мақсаты - карантиндік нысандардың ошақтарын анықтап, әкелінетін және әкетілетін карантинге жатқызылған өнімдердің ветеринарлық – санитарлық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді қатаң бақылауға алу. Бұл жиынға АІІБ–нің қызыметкерлері, аудандық прокуратураның көмекшісі Асылбек Бисаров, Өсімдіктер карантині жөніндегі инспектор Серік Қасымханов, ҚР АШМ ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің Көкпекті аудандық-аумақтық ветеринариялық санитарияның бас маманы Өміртай Сұлтанов қатысты.

Жиналыс барысында сөз алған ҚР АШМ АӨ МИК Көкпекті аудандық-аумақтық инспекциясының Өсімдіктер карантині жөніндегі инспекторы Серік Қасымханов «Өсімдіктер карантині  туралы» ҚР заңының маңызды тұстарына қысқаша тоқтала келіп, карантинге жататын өнiмдi беруге немесе оның транзитiне шарт жасасқан кезде өнiм берушi уәкiлеттi органнан карантин шаралары туралы қажеттi ақпарат алуға және карантиндi нысандардың әкелiнуiнiң алдын алуды қамтамасыз ететiн жағдайларды қарастыруға мiндетті екендігін айтып өтті. Тауар айналымы кезінде карантидік сертификаттың болуын қадағалау керектігін ескертті. «Карантидік сертификат – мемлекет ішінде тасымалданатын картинге жатқызылған өнімнің карантиндік жай–күйін куәландыратын құжат. Сонымен қатар, фитосанитарлық сертификат та айтарлықтай маңызға ие. Ол дегеніміз – карантинге жатқызылған экспортқа шығарылатын өнімнің карантиндік жағдайын анықтайтын құжат. Біріншісі аудан, облыс, республика ішіндегі тауарларға берілсе, соңғысы шет елге шығарылатын өнімдерге беріледі. Карантиндiк сертификатты алу үшiн жеке және заңды тұлғалар уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшесiне өтiнiм бередi және карантиндiк жай-күйдi айқындау үшiн өсiмдiктер карантинi жөнiндегi мемлекеттiк инспекторға карантинге жатқызылған өнiмдi ұсынады, - деді иснпектор.

ҚР АШМ ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің Көкпекті аудандық-аумақтық ветеринариялық санитарияның бас маманы Өміртай Сұлтанов ветеринарлық-санитарлық ережелер туралы айтып өтті. - Егер де санитарлық ережелер сақталмаған болса, адам өмірі мен оның денсаулығына, сондай-ақ аурудың пайда болуы мен таралуы қатері төнетіндігі белгілі. Сол себепті, мал өнімдерін өткізгенде мынадай құжаттардың бар–жоқтығын анықтау керек. Ол - ветеринарлық құжат, сертификат, ветеринарлық анықтама, тірі малда форма №1, мал дәрігерлерінің компьютерлік базасында малдың тіркелуі керек. Ветеринарлық сертификатты мал дәрігері инспекторлары жазады. Ал мөрді вет.дәрігер басады. Жылқыда таңба, басқа малдың сырғалары болуы керек, - деді ол.

«Жұмыла көтерген жүк жеңіл» дегендей, халық денсаулығы мен оны сақтауда тағамдық қауіпсіздікті қадағалап, бақылауды күшейту мақсатында АІІБ қызметкерлерімен бірлесе отырып жұмыс істеу – жемісті болмақ» деген санитария қызметкерлері алдағы жұмыс өнімді болатынына сенім білдірді.

Сандуғаш ҚАЖЫОМАРОВА

Көкпекті оңалту орталығындағы күндізгі келу бөлімшесінің ашылғанына, міне, бір жыл уақыт толып отыр.Қазіргі таңда аталған бөлімшеде 14 мүмкіндігі шектеулі бала қызмет алуда. Орталықта балалар үш топқа бөлінген. Кіші «Шаттық» тобында екі бала болса, орта «Достық» тобында жеті бала қызмет алады. Ал, жоғары «Қуаныш» тобына бес бала келеді. Әр топта балалармен оңалту жұмыстарын жүргізетін өз тәрбиешілері бар. Бекітілген жоспар бойынша топтағы балалармен орталықтың еңбек, дефектолог, хореограф және музыкант сынды мамандары мен тәрбиешілері жұмыс жасайды. Қызмет алушы балалардың бос уақыттарында тәрбиешілер олардың қол моторикасын дамыту мақсатында әр түрлі заттардан мүсіндер жасатып, қызығушылықтарын оятады.

Биылғы жазда балалардың демалысы қызықты әрі танымдық деңгейде өтуі үшін орталықта арнайы жоспар құрылған. Осы жоспарды басшылыққа алған тәрбиешілер жан-жақты жұмыстар жүргізуде. Мәселен, балалардың денсаулығын қалпына келтіру мақсатында «Жеңіс» және «Балалар» саябақтарына, аудандық кітапхана мен мұражайға, «Илья бастауына» серуен құрып, саяхат ұйымдастырылды.«Илья бастауына» көкке шыққан кезде балалар таза ауада демалып, түрлі қызықты ойындар ойнады. «Тығылмаш», «Валейбол», «Теңіз толқыны» сынды ойындардың қызығына батқан балалар бір сергіп қалды. Сонымен қатар, табиғат саясында бесін тамақтарын ішкен оларға бұл саяхаттың пайдасы зор болды. Саябақта серуен құрған сәтте де балалар көңілді уақыттарын өткізіп, соңында естелікке суретке түсті. Ал, аудандық кітапханаға барған кезде бұл жер оларға әрі қызықты, әрі таңсық болды. Сөрелерде тұрған кітаптарға тамсана қарап, ертегі, әңгімелерді рөлдерге бөліп оқудан өзара үздіктерді анықтады. Аудандық мұражайға барған уақыттада балалар жәдігерлермен аса мұқияттылықпен, қызығушылықпен танысты.Бұл жерде олар көне заттар, құнды дүниелер, аудандық мектептер мен балабақшалардың тарихы, қазақ халқының киімдері ментұрмыстық заттары туралы мол мағлұмат алды.

Балалардың жазғы демалысы қауіпсіз түрде өтуі мақсатында Көкпекті аудандық төтенше жағдайлар бөлімнің әдіскері орталықтың қызмет алушыларымен кездесу өткізді. Ондағы басты мақсат –балаларды және олардың ата-аналарын алғашқы көмек көрсетудің қыр-сырына қанық қылу. Кездесу барысында балаларға мультфильмдер,алғашқы көмек көрсету жайлы қысқаша видео жазбалар көрсетілді. Сонымен қатар, балаларға суға түсу ережелері туралы да айтылды.

Бұл жазғы демалыс қызмет алушы балаларға өте қатты ұнауда.

Н.Ауғанбаева, Д.Төлеуғалиқызы,

тәрбиешілер, Көкпекті оңалту орталығы