ЖӘҢГІР ХАН

Article Details

Бір нәрсе бар дүниеде мен таң қалған,

Сұрап келем білімді адамдардан.

Басқа жұрттың хандары жақсы болып,     Біздің хандар неліктен жаман болған?

Ғ.Қайырбеков

Тарих пәні мұғалімдері тәуелсіздігіміз ор-ныққаннан бері тарихта орны бар ірі тұлғаларды терең танып білуге, білгендерін шәкірттерге танытуға атсалысып келеді. Солардың бірі ретінде Қазақ хандығының 550 жылдығы құрметіне үндемей қалғанымыз қалай болар екен деп тарихи деректерді оқи бермейтін қалың жұртшылыққа Жәңгір хан туралы біраз мағлұмат жазып отырмын.

Мұрагерлік жолмен таққа ие болған соңғы хандардың бірі - Жәңгірді шен-шекпенімен ұлықтар болсақ, Қазақ елінің Еуропа құрлығындағы әкімшілік бөлігі Бөкей Ордасының билеушісі, үлтымыздан шыққан тұңғыш генерал, Қазан университетінің ғылыми қоғамының құрметті мүшесі. Зерделі, оқымысты, бірнеше тіл білген, халқын оқу-білімге, имандылыққа, еуропалық өркениетке бастаған. Өресі мен тәрбиесі арқасында Ресей патшасымен тең сөйлесіп, ордасын әкімшілік, сот, діни  жағынан іргелендіруді білгірлікпен, саясатпен жүзеге асырды. Есімін Еуропа естіді, Петербург санасты, Қазан құрметтеді. Бірақ, мұның бірін елеместен ұлтына сатқын, еліне салқын деп кінәлау аксиомаға айналды. Хан ұлының қаһарын халық ұлының қайсар жырына жеңдіріп, ақын мен ханның майдандасуы халық санасында әлі жалғасуда. Тарих талайынан Жәңгір ханды ақтап алу қолымыздан келмесе де, өз заманында халқына жасаған жақсылығы жетіп артылады. «1815 жылы Бөкей хан қайтыс болғанда Жәңгір 14 жаста болған. Тек 8 жылдан кейін ғана І Александр патшаның императорлық грамотасымен Жәңгір Бөкейұлын қазақққа хан екенін растайтын жарлығы шығады. Заңды мұрагерлікті Жәңгірге қимай ағасы Шығай орыс үкіметіне оны ғайбаттап, өз пайдасына қол жинап, халық атынан хандыққа тағайындауды сұраған құжат жібереді. Орынбор әкімшілігі ойланып - толғанып отырғанда, 1823 жылдың 23 ақпанында губернатор Петр Эссеннің есігін айқара ашып, 20  жасар Жәңгір кіріп келеді. Жас сұлтанның ақыл-парасатына көзі жеткен губернатор Петербургке сыртқы істер министрлігіне Жәңгірді мақтап, бүкіл кіші жүзге хан көтеруді сұрайды. Сөйтіп,1823 жылы 22 маусымда Александр патшадан ресми құжат келеді.1824 жылы  26 маусымда Орал қаласының іргесінде ұлықтау салтанаты өтеді. Ақ киіз үстінде ант қабылдап, құранды сүйіп, төбесіне көтереді. Ант қағазына қол қойып, мөрін басты. Орал войскасының артиллериясы хан құрметіне он бір дүркін оқ атқанда, сап құраған әскер алдында алмас қылышын қынабынан құлаштай суыра, ақ боз атын тебінген жас хан Жәңгір Бөкеев құйғыта шапты...»

Ұлықтау салтанаты өткен қала іргесіндегі қалың ағаш «Хан тоғайы» атанды. 1823 жылы Жәңгір Мәскеуге барып І Николай императордың тәж кию салтанатына қатысты. Өзімен бірге бірнеше жақын адамдарын және зайыбы Фатима ханшаны да ала барады. Қайтар жолда Қазан қаласына соғады. Император ағзамның қазақ  ханына көрсеткен  мәртебесінен хабардар Қазан қауымы және қаланың азаматтық губернаторы барон Розен оны сапармен құттықтап, қол қусырды. Жәңгір осы жолы Қазан университетінде болып ректор Карл Фукспен кездеседі. Бұл өзі ұзақ әңгіме. 20 жасында керемет беделге ие болған Жәңгірдің басты қасиеті – оның жақсыны, жаңаны тани білгендігі, пайдалыны қабылдауға ашықтығы, онымен қоймай, өзі білгенді қол астындағы халыққа үйретуге тырысуы еді.

Жәңгір сарай салдырып, Жасқұс құмының етегіне мықтап табан тіреген соң, жанына жылқының шобыры, жігіттің тобырын жинамаған. Қайта бір бойына  жеті өнерді дарытқан әнші, күйші, ақын, палуан, сері, аңшы, атбегілерді үйір ғып бой жазған. Жәңгірдің негізгі көздеген мақсаты бұл емес еді. Ол қолында билік барда діттеген ойына жетіп қалғысы келді. Онысы - мешіт салу, ауру-сырқауға шипа қолданатын дәрігер ұстау, жәрмеңке ұйымдастыру, мектеп ашу болатын.

Жәңгір: «Ордада алдымен мұсылман мешітін салдырайын, шіркеуді ретіне қарай көре жатармыз», - деп төрт бірдей казачествоның қоршауында тұрса да, осылай батылдық танытқан.

«Ай белгі, ақ мешіт,

Алпыс бөлме, жүз есік»,- деп ақын Шәңгерей Бөкеев жырлаған бұл мешіт 1835 жылы тұрғызылады. Осы жылдары Жәңгір Ордада дәрігер ұстап, халық арасында дүркін-дүркін етек алып отырған қатерлі дертке қарсы емдік шаралар жасатқан. Дәрігер Александр Андреевич Сергачев Қазан университетінің медицина факультетін бітірген. Оны хан Қазанға барған сапарында өзімен бірге ала келген, сонымен қатар Астрахань губернаторына беделін салып жүріп, 1838 жылы Ордада дәріхана аштырды. Бұл Жәңгір ханның қайырлы істерінің бірі еді.

Хан жылына бірер мәрте қала жағалап, сарысіңір боп жүретін қарамағындағы елдің қамын жеп, Орынбор губернаторына қайта-қайта өтініш жасап,1832 жылы Ордада жәрмеңке ұйымдастыруға рұқсат алды. Жәрмеңке уақыты көктемде маусымның  7-25, қырқүйектің 14-25 аралығында өткізілетін боп белгіленді. Қазынадан  56161 сом ақша жұмсалып, 316 ләпкенің басын біріктірген 12 үлкен корпус салынған. Осы жәрмеңкенің арқасында хан Ордасы тоғыз жолдың түйіскен торабына айналды. Жәрмеңкеге астық, әшекей бұйымдары, төрт түлік мал, аң терісі, қой жүні тағы басқа бұйымдар әкелінген. Жәрмеңке тарайтын тұста ат бәйгесі, қазақша күрес ұйымдастырылған. Әнші-бишілер өнерін ортаға салған. Құрманғазы, Дәулеткерей кеп күй тартып, жыраулар «Қырымның қырық батырын» бәс тігіп айтысып, нағыз думанды қыздырған. Жағалай самсатып тігіп тастаған киіз үйлерде саба мен піспектің айтысы да түнімен едәуір жерге естіліп жатқан. Бұл жәрмеңке бір ғасырға тарта өмір сүріп тек1929 жылы Кеңестік дәуірде ғана тоқтаған. Жәңгірдің орда қазақтарына жасаған ізгілігі мектеп ұйымдастыру еді. 1841жылы 6 желтоқсанда алғашқы оқушы қабылдаған. Онда діни дәрістер мен қатар орыс тілі, арифметика, жағрафия, тарих, физика пәндері өткен. Мектептің меңгерушісі Константин Петрович Ольдекен тағайындалған. Мектепке арнайы үй салдырып, оқулықтар алдырып, қамқорлығын аямаған. Хан оқу сапасын, тәртіп пен тәрбиені үнемі бақылап, жөн сілтеп отырған. Ольдекен де жұмысын аса ұқыпты, ждаһаттылықпен атқарған. Осы мектептің тұңғыш есігін ашқан шәкірттердің бірі - Мұхамет Салық Бабажанов. 1861 жылы Санк-Петербургтен шыққан «Қырғыздың қырғыз туралы жазбалары» деген кітапшасында: «Ханның ықпалыма және жанашырлығымен Ордадағылар білімнің қажеттілін сезіне бастады. Шәкірттер мен мұғалімдерді ынталандыру үшін марқұм хан ақшасын да , өзінің ынтасы мен ұмтылысын да аямады... «Бір күні хан бізді шақырды. Ол бізді жылы қабылдап, тілегімізді сұрады. Біз бірімізден соң біріміз кадет корпусына баруға келісіміміз бен әзірлігімізді білдірдік. Риза болған хан бізге уыстап, ұсақ күміс теңге үлестіріп шығарып салды» деп жазады. 1841-1845 жылы Неплюев кадет корпусын Бөкей ордасынан 8 шәкірт оқып, тәмәмдаған деген айғақ Орынбор шекара коммиссиясының архивінде сақталыпты. Бұлақ көріп көзін ашқан Жәңгір еңбегі еш кетпеді. Шәкірттердің басым көпшілігі Орынбор, Омбы, Петербург, Москва, Қазан, Уфа, Саратов қалаларындағы жоғарғы лауазымдарды атқарған. Ордада Россияда тұңғыш фармация институтының негізін қалаған ғұлама Тарту университетінің профессоры Гебель, атақты ботаник Карл Клаус, химик -ғалым Александр Берман болған. Хан оларға өлкедегі дәрігерлік шөптер туралы зор мағлұмат берген. Атақты ғалым Ковалевский, Пушкинді Орал өңірімен таныстырған В.И.Дальмен, шығыстанушы Григорьевпен сырлас болған. 1832 жылы Ресейдің Саратов  қаласынан емен, қарағай,қайың көшеттерін Нарынға жеткізіп, отырғызғанын деректер айғақтайды. Орманды қорғау үшін кондуктор белгілейді.Ордаға мал кіргізілмеген. Жәңгір хан - даланың ұлы, еркін, ержүрек көшпенділердің ұрпағы, Пушкиннің замандасы. Ордадағы хан ордасы сол кездегі жабайы даладағы оазис іспетті. Ханның алдына қойған мақсаттары орындала бастады. Қала тәрбиесін көрген Жәңгір үй салуды үйретуді, сауданы орнықтыруды және ветеринарлық көмек көрсетуді жүзеге асырды. Ордада орталықтандырылған әкімшілік басқарудың барлық атрибуттары туа    бастады. Хан Ордада кітапхана ұстаған, орыстың, шетелдік классиктердің түбін алтынмен аптап, күміспен  күптелген кітаптарын жинаған. Биллиярд, шахмат тақтасын қойғызған. Мектепте білім алуға байдың немесе кедейдің баласы деп шек қоймаған. Жәңгір ханның балалары туралы да мәліметтер көп, олардың білім алуына ерекше көңіл бөлген. 1845 жылға дейін Ордада хандық биліктің сақталуы да Жәңгір ханның еңбегінің нәтижесі деп әбден айтуға болады. Жәңгір хан бойында қаталдық пен қайраттылық, өктемдік пен ерлік, мансапқорлық пен дегдарлық қат-қабат ұштасып жатқан, әрқайсысы орайына қарай көрініс тапқан. Тіпті, қателігі бір басына жетерлік болған. Біз қатыгез хан деп танитын тұлға осындай кептерді бастан кешті.

Не десек те, жаттың қолын жағасында ойнатып жүріп, ұлан-ғайыр жерді бізге аманаттап кеткен бабалардың пейіште нұры шалқысын деуден басқа сөз жоқ.

 М.Садықова, тарих пәнінің мұғалімі,

М.Әуезов атындағы орта мектеп

 

Read more

ДАМУДЫ ЖОЛДАУМЕН БАЙЛАНЫСТЫРАДЫ

Article Details

Самарлықтардың назарына ұсынылған баяндаманы жиналған қауым ынта қоя тыңдады. Өйткені, барлығы да өздері ауасымен тыныс алып, жер қойнауы мен табиғат байлығын пайдаланып отырған ауылдың болашағына бей-жай қарай алмайды.

Жаңа жылдағы жұмыс жоспары Елбасының «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты жаңа экономикалық саясатты қарастыратын Жолдауын жүзеге асырумен ұштасады. Негізгі мәселе әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға бағытталғандықтан, ауыл тұрғындары алдағы болар жаңалықтарды жылы қабылдады. Олар бұл жобалардың жүзеге асатынына сенімділік білдірді. Олардың ішіндегі маңыздылары Ж.Болғанбаев атындағы орта мектепке автобус алу, Первомайский көлденең көшесіне жарық орнату, Фонов көшесін жөндеу.

 Бүгінгі күннің басты тақырыбы - елімізде Ұлы Жеңістің 70 жылдық мерейтойын атап өту. Оны лайықты қарсы алу ауыл тұрғындарының барлығына ортақ іс. Сондықтан да осы мінбеден ауылдықтарға әркімнің ауылды абаттандыру жұмысына белсене қатысуы туралы үндеу тас-талды. Тағы бір назар аудара кететін жағдай - облыс әкімі Д.Ахметовтің тапсырмасы бойынша сүт өндіру, оны тұрғындардан жинау мәселесі. Бұл орайда округте жұмыстар жүргізілуде. Шаруа қожалықтары арқылы сүтті салқындатқыш сатып алуға және округте бір тауарлы – сүт фермасын құруға жоба жасалған. Сонымен бірге, ауыл тұрғындарынан сүт жинау мәселесі де қарастырылуда. Жиын барысында тиісті қаулы  қабылданып, ауыл тұрғындары Самар ауылдық округінің әкімі С.Дүсіпов пен оның аппаратының атқарып отырған жұмысына қанағаттанарлық баға берді.

К.Сембинова, зейнеткер: 

- Қазақстан Республикасының Президенті өзінің Қазақстан халқына арнаған «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауында: «Жол – шын мәнінде өмірдің өзегі, бақуатты тірліктің қайнар көзі»,-деп атап көрсетті. Біздің Самар   ауылында екі бірдей жол-құрылыс мекемесі бар. Олар ел экономикасының өрлеуіне зор үлес қосып отыр деп білемін. ЖПБ-6 облыс, аудан орталығымен байланыстыратын жолдарды қыс, жаз айларында күтіп, оларды абаттандыруды жақсы атқарып жүр. Ал биыл ауыл ішін ЖҚБ-14 мекемесі тазалауда. Қар түсе сала ауылдың көшелері қардан лезде тазартылады.

Ауыл тұрғындарының жүріп-тұруына ың-ғайлы. Ауыл ішіндегі жолдар да жөнделіп жатыр. Биылғы жылы мен тұратын Фонов көшесі жөндеуден өткізілмекші. Мен осы игілікті істердің барлығы Елбасының Жолдауын жүзеге асыру  барысында атқарылуда деп білемін.

Т.Нечаева, мәдениет үйінің қызметкері:

- «Алдағы жылы біз Конституцияны қабыл-даудың және Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылуының 20 жылдығын салтанатты түрде атап өтеміз. Осы даталарды атап өте отырып, бізге қазақстандықтарды рухани тұрғыда бұрынғыдан да гөрі күштірек, топтасқан және бұрынғыдан да бетер тағатты ету маңызды». Бұл Елбасының  «Нұрлы жол» Жолдауында айтылды. Біздің еліміз, оның ішінде біздің аудан да көпұлтты. Біз мәдениет саласының қызметкерлері осы ұлттар арасындағы та-тулықты сақтауда маңызды рөл атқарамыз деп білемін. Өйткені, әр ұлт өзара өнерімен жақындаса түседі. Сондықтан да алдағы атау-лы мерекелерге біздің дайындығымыз әлден басталып кеткен. Осы шаралар арқылы біз ұлттар достығын одан әрі нығайта түсеміз. Біздің тілегіміз – бейбітшілік. Бейбіт елде шырқалар ән де, биленетін би де көңілді болады. Сондықтан татулығымыз нығая түссін деймін.

 Клара НҰРПЕЙІСОВА

Read more

БІРЛЕСКЕН ІСТЕ БЕРЕКЕ КӨП

Article Details

- Тұрғындар алдында есеп беру бойынша баяндаманың тезистері аудандық газетте екі тілде де жарияланған болатын. Сондықтан бүгінгі баяндамада өткен жылдың маңызды деген сәттері мен қол жеткізген табыстарға, алдымызда шешуге тиіс мәселелер мен оларды қалай шешу жолдары мен мемлекетіміздің әлемдік дағдарыс, Украинадағы оқиғалар мен Ресейге қарсы жарияланған санкциялар жағдайында алға қойып отырған міндеттеріне тоқталатын боламын, - деп бастады аудан әкімінің м.а. Р.Сағындықов өзінің Үлгілімалшы, Көкжайық, Миролюбовка, Теректі, Шұғылбай ауылдық округтерінде жасаған есептік баяндамасын.

Орын алып отырған оқиғалардың барлығы да ел экономикасына елеулі ықпал ететіні сөзсіз. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев өзінің Қазақстан халқына арнаған «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Стратегиялық Жолдауында: «Алдымызда барлық мемлекет бірдей өте алмайтын қатерлі сындар тұр, оны тек бірлігі жарасқан, ұлты мен идеясы ынтымақты, алдына мақсат қоя білетін ел ғана өтіп, төтеп береді»,- деп тегін атап өткен жоқ.

Шығыс Қазақстан облысының әкімі Д.К.Ахметов дамудың басым бөлігі деп сүт өндіру саласын өркендетуді белгілеп отыр. Ауданда сүт өндірісін дамытудың пилоттық жобасы қолға алынатын болады. Ағымдағы жылы бұл жобаның ең ірісі «Өрнек» ЖШС негізінде 400 басқа арналған тауарлы-сүт фермасын құра отырып, оны 600 басқа дейін жеткізу қарастырылмақшы. Алайда, сүт өндірісін дамыту жеке меншік шаруашылықтардың әлеуетінсіз мүмкін емес. Біздің аудан аграрлы болғандықтан сүт бағытындағы мал басын арттыруға толық негіз бар. Бірақ сүт өндірісін жолға қоюда тұрғындардың ауласындағы мал басының әлеуетін пайдаланбаса болмайды. Бұл сала мал шаруашылығындағы және аграрлық саладағы ең күрделісі болып саналады. Оның сәтті дамуына көптеген факторлар, оның ішінде мал тұқымының асылдығы, сауын сиырларды ұстау ерекшелігі, олардың саулығы мен дайындалатын өнімнің сапасы және басқалары әсер етеді.

Алға қойған міндеттерді жүзеге асыруда мал тобының жаңартып отыруы, мал азығы қорын нығайту, қолда бар мал қораларын жаңғырту, жаңа қоралар салу, жаңашыл технологияларды енгізу қажет. Мұның барлығы сүт бағытындағы мал шаруашылығын дамытудың жалпы концепциясында орын алды және оны жасаумен аудандық ауылшаруашылығы және ветеринария бөлімі айналысады. Бұл жұмыста сүт сатып алуды, сүтті тоңазыту мен өңдеушіге дейін жеткізуді ұйымдастыру маңызды орын алмақшы. Шағын және орта бизнес кәсіпорындары инновациялық-инвестициялық және бәскеге қабілеттілік бағыттарын қамтамасыз етулері керек, сонда ғана саланың тиімділігін арттыруға ықпал етуге болады. Бұл жұмыс табалдырығы қазір бос, ешқандай бәсекелестер жоқ. Сонымен бірге, облыс әкімі алдыға міндет қоя отырып, аталмыш бағыттағы бизнес жобаларға қолдау көрсету жоспарланып отыр деп атап көрсеткен болатын. Бұл міндет кәсіпкерлік, жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімдерінің және ауылдық округ әкімдерінің мойнына жүктеледі. Жекеменшіктің қорасындағы малының сүт бағытында дамуына ерекше көңіл бөлінетін болады. Соңғы жылдары сүтті сатып алу бағасы өте төмен болғаны жасырын емес, ол ауыл тұрғындарының сүтті сатуға құлықсыз болуын туындатты. Сонымен бірге, қолда бар мал басының нақты есебін жүргізу қажет. Бұл мәселе бойынша кәсіпкерлік, ауылшаруашылығы және ветеринария бөлімдерінің басшыларына сүт өндірісі саласын дамытуға бағытталған әрі қарайғы жұмыс алгоритмдерін анықтау үшін бірқатар маңызды сәттерді қарастырулары керек, нақтылап айтқанда, сүтті сатып алудың жолдары мен оны ұйымдастырудың құқықтық ұйымдастырушылық формаларын қалыптастыру, сүт бағасының құрылуын нақтылау, маркетинг әдісін үйрену.

Рентабелділіктің басты шартының бірі – өнімді өңдеу мен сату болып табылады. «Сиырдың сүті тілінде», - дегендей, сүт өндіруді дамытудың алғы шарттарының бірі тұрақты әрі сапалы мал азығы қорын жасау болып табылады. Мал азығын дайындауда, сақтауда ешқандай ысырапшылдыққа жол бермей, қажетті әрі сапалы азық дайындауға қол жеткізу қажет. Бұл мәселені шешуге, ең алдымен, шаруа қожалықтарының басшылары құлықты болулары тиіс, ал жер қатынастары, ауылшаруашылығы мен ветеринария бөлімі әдістемелік-кеңестік көмекпен қамтамасыз етулері тиіс.

Ел Президенті Н.Ә.Назарбаев жергілікті ат-қарушы органдардың жұмысындағы басты міндет әлеуметтік саланы дамыту болып табылады. Соңғы жылдары оның дамуына аудан бойынша қыруар қаржы бөлінді. Алайда, әлемдік дағдарысты ескере отырып, бізге енді тізгінді тежей тұруға тура келеді. Осыған орай жүргізілетін оңтайландыру бойынша айтарым, бұл - орынсыз жұмсалатын шығындарды азайту, мекемелерді заң талаптарын сақтай отырып, қайта құру. Сондықтан да біз оңтайландыру арқылы бюджеттік қаражат шығындарын азайтып, тиісінше халыққа көрсетілетін қызмет сапасын арттыруды көздеп отырмыз. Ауданда қолға алынып отырған жобаларды жүзеге асыру үшін мемлекеттік, салалық, өңірлік бағдарламаларды тиімді пайдалану маңызды.

Осы аталған міндеттерді орындап, жүзеге асыру экономиканың және әлеуметтік саланың қарқынды дамуына, тұрғындардың әл-ауқатының артуына ықпал ететін болады. Ал, оларды жүзеге асыру және табысқа жету жергілікті атқарушы билік, депутаттық топ, азаматтық қоғамның бірлескен жұмысына, оларға аудан тұрғындарының қолдау көрсетуіне тікелей байланысты екенін аудан әкімінің м.а. Р.Нығметжанұлы тұрғындар назарына ұсынды.

 Бақыт МҮЛІКОВА

Read more

МЕНЬШЕ РАЗГОВОРОВ - БОЛЬШЕ РАБОТЫ

Article Details

На минувшей неделе прошли отчетные встречи и.о. акима района Р.Сагандыкова с населением Кокжайыкского, Ульгулималшинского, Бастаушинского, Миролюбовского, Теректинского, Шугылбайского сельских округов. Главной задачей, в своем выступлении, Рамиль Нигметчанович назвал обеспечение реализации положений Послания Президента Н.А.Назарбаева «Нурлы жол – путь в будущее», оптимизируя при этом необоснованные расходы и, повышая ответственность за эффективное использование бюджетных средств.

Второй немаловажной задачей и.о. акима района обозначил поручение акима области Д.К.Ахметова о развитии молочного производства.  В районе будет осуществляться пилотный проект  по развитию  данной отрасли. На текущий год крупным проектом в этой отрасли станет создание молочно-товарной фермы на 400 голов коров, с дальнейшим расширением до 600 голов коров в ТОО «Орнек». Но, как отметил Рамиль Нигметчанович, обеспечить развитие молочного производства без потенциала личных подсобных хозяйств невозможно. Для этого в каждом сельском округе на базе хозяйств планируется открыть пункты приема молока с установкой стандартных охладителей.

-  Эта ниша  свободна для предпринимателей, конкуренции  нет. Кроме этого, в  свете поставленных акимом  области задач, планируется поддержка бизнес - проектов по данному направлению.  Это задача номер один для отделов предпринимательства, занятости и социальных программ и Центра занятости населения, а также акимов сельских округов, - сказал Рамиль Нигметчанович.

В последние годы закупочная цена молока была очень низкой, что стало причиной отказа от сдачи молока населением. По словам и.о. акима района, в данное время ведутся переговоры с крупными переработчиками молока, и они готовы  к сотрудничеству. Но цена молока будет зависеть от качества и объемов. В этом плане руководителям  отделов предпринимательства, сельского хозяйства  и ветеринарии предстоит отработать ряд важных вопросов.

Многое в решении этого вопроса зависит и от акимов сельских округов. Проведение активной информационно-пропагандистской и разъяснительной работы с жителями о значимости развития молочного скотоводства, поддержка и продвижение бизнес-идей по этому вопросу – это поручение акимам сельских округов.

Проблемных вопросов  в развитии молочного скотоводства много, но его  эффективность можно рассматривать как сложную по содержанию экономическую категорию, которая отражает  благосостояние населения. - В этой работе важно задействовать потенциал всех государственных и отраслевых программ, -подчеркнул Рамиль Нигметчанович.

Далее были озвучены задачи и приоритеты в вопросе оптимизации и рационального использования бюджетных средств, в связи с кризисом. - Хочу особо подчеркнуть, что оптимизация  - это сокращение необоснованных расходов, это процесс реорганизации учреждений в соответствии с нормами закона, - отметил и.о.акима района.  - Поэтому мы ставим задачу -  путем оптимизации повысить  эффективность использования бюджетных расходов, обеспечив, таким образом,  улучшение  качества услуг, оказываемых населению.

 Меры  эти не популярны  как среди населения, так и  у работников бюджетной сферы, потому что за всем этим идет сокращение доходов населения, отток населения из малых сел, где будут закрыты учреждения образования и здравоохранения. Об этом сегодня руководство говорит открыто, чтобы каждый мог уже сейчас продумать запасные варианты получения доходов для себя и своей семьи.  - Задача  исполнительной власти  - не допустить  снижения уровня жизни населения. Но это не значит, что будут какие-либо пособия. Нет! Государство, как сказал Президент, «это не дойная корова». Государство возьмет на себя заботу о пенсионерах, инвалидах, детях, других социально-уязвимых слоях населения. Но каждый трудоспособный должен зарабатывать и обеспечивать себя сам, - сказал Рамиль Нигметчанович.

 Для этого новая экономическая политика предусматривает различные варианты занятости и трудоустройства населения, а значит, - дает  возможность каждому  найти, создать и развивать  свои источники дохода. Оптимизация бюджета – это объективный процесс снижения необоснованных расходов, это система мер, направленных на повышение эффективного расходования  бюджетных средств. Поэтому дальнейшая   деятельность органов местной исполнительной власти  будет направлена на решение задач новой экономической политики и  стабильное развитие экономики  в условиях мирового кризиса.

В завершении, Рамиль Нигметчанович с учетом озвученных задач, дал ряд поручений руководителям отделов и ведомств, которые необходимо будет решить в текущем году. – Меньше разговоров, - больше работы. Тогда и будет результат, -  резюмировал и.о. акима района.

В ходе отчетной встречи, жители округов подержали инициативу развития молочного производства в районе, и подняли ряд вопросов, на которые получили исчерпывающие ответы.

Екатерина СКУДАРНОВА

Read more

ЧТОБЫ ПОМНИЛИ…

Article Details

«Бессонными глазами нерожденных,

И тех Великих двадцать миллионов,

Чья жизнь была оборвана войной».

(Б.Олейник)

 В этом году страна празднует 70-летний юбилей Великой Победы. К сожалению, все меньше и меньше среди нас ветеранов войны, все дальше  и дальше уходит от нас тот исторический день, ознаменовавший торжество мира и свободы,  но жива и вечна Память о тех,  кто приближал для нас, поколений потомков, светлый день Победы.

Для нас, работников КГУ  «Самарский аграрно-технический колледж», особенно  значима и дорога эта памятная дата, когда - то  колледж (бывшее профтехучилище) носило гордое имя Великого сына народа славного Героя Советского Союза -   Койгельды Аухадиева.  Койгельды Аухадиев родился  в 1907 году в селе «Урнек» Кокпектинского района Семипалатинской области. В 1929 первым вступил в  колхоз «Урнек», был избран председателем сельхозартели «Талапкер».    В июне 1942 года  Койгельды Аухадиев был  призван в ряды  Красной Армии. Участвовал в боях в составе 6-й гвардейской Краснознаменной стрелковой дивизии 13-Армии. Коммунист, гвардии младший сержант  Койгельды Аухадиев проявил себя смелым, храбрым командиром - бронебойщиком. На его боевом счету три подбитых и два сожженных танка, три грузовые автомашины с боеприпасами, два уничтоженных орудия «Фердинанд» и пять станковых пулемета с расчетами.

… Осень 1943года. На подступах к Днепру идут кровопролитные бои. На правом берегу реки гитлеровцы возвели укрепления, построили долговременные огневые точки, загородились колючей проволокой, заминировали подступы к населенным пунктам.

 - Достанем и там гитлеровское отродье!  - слышались возгласы солдат отделения, которым командовал Койгельды. Шла подготовка к форсированию Днепра. Когда командир 10-го гвардейского стрелкового полка подполковник Будылин, излагая боевую задачу подразделения, сказал, что необходимо послать на тот берег людей, чтобы обеспечить успех форсирования, Койгельды одним из первых отчеканил:

- Разрешите мне, товарищ подполковник.

- Разрешаю,- ответил тот. Следом, движимые единой целью уничтожить врага, поднялись еще несколько добровольцев.  Наступил вечер. Гитлеровцы, словно что – то, предчувствуя, то и дело освещают ночное небо и усиливают обстрел. Бесшумно двигаясь, Койгельды и его верные бойцы нападают на позиции противника. Фашисты, отчаянно сопротивляясь, бросают навстречу танки, пехоту, обрушивают  стальной дождь артиллерии и минометов. Но  горстка храбрецов стойко удерживают крохотный плацдарм.

Койгельды Аухадиев, замечает искусно замаскированный вражеский пулемет. - Ты должен замолчать! - не раздумывая, ни секунды, Койгельды бросается на амбразуру. Тем самым,  обеспечив переправу своим подразделениям.

…Там, где от бушевавшего огня почернели вишневые сады, вскоре зацвела жизнь. Во имя ее и шел в последний бой солдат Койгельды Аухадиев.

В центре украинского села Парышева, обнажив голову, стоит советский воин. В  скорбном молчании застыл солдат в серой шинели, крепко держа в правой руке боевое знамя, в левой - каску, на груди- автомат. Это памятник на Киевщине Койгельды Аухадиеву и его русскому побратиму Георгию Бутаеву, который воздвигли благодарные сельчане.

… Не меркнет  слава великого Батыра нашей Родины и в стенах нашего колледжа. Проводятся классные часы «Славлю имя твое, солдат!», организована книжная выставка: «Нам не забыть эту войну», проходят  встречи с участниками войны и тружениками тыла, уроки мужества и патриотизма.

Воспитывая молодое поколение в духе патриотизма и уважения к людям старшего поколения, коллектив колледжа всегда помнит имя Койгельды Аухадиева. Не забыто его имя, не забыты его подвиги!   Передавая память и славные  боевые подвиги последующему поколению студентов, мы стремимся, прежде всего, сохранить и увековечить героизм солдата, отдавшего свою  жизнь ради мира,  ради жизни на Земле.

Г.Нурпеисова, преподаватель спецдисциплин КГУ  «Самарский аграрно-технический колледж»,  с.Улкенбокен (в статье использован материал из архива).

Read more

О ГОСУДАРСТВЕННЫХ УСЛУГАХ В СФЕРЕ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ

Article Details

Здоровье - является  одним из ключевых вопросов в жизни каждого человека. Здоровый человек, здоровая нация, здоровая страна может вершить великие дела, вывести государство на новый мировой уровень.

Как показал анализ жалоб Общественного фонда «Аман-саулык»,  основная доля жалоб в сфере здравоохранения(32,1%) приходится  на низкое качество медицинских услуг, 20% - недоступность лекарственных средств по причине высокой их стоимости,  14,2% - сложность в получении квалифицированной консультаций узких медицинских специалистов,  8,5% - отсутствие лекарственных средств по гарантированному объему. Обсуждение ситуации здравоохранения нашего района было рассмотрено на круглых столах, проведенных на базах межрайонной и центральных районных больниц. В обсуждении тем активно участвовали заместитель председателя районного филиала  партии «Нур Отан» Акшабаева Г.М. и директор филиала Палаты предпринимателей района Мукашева А.О.

 Позднее проведение тендеров на поставку лекарственных средств, гарантированный план госпитализации, ежегодное (в среднем на 5%)  сокращение стационарной службы, очереди на приеме к врачу, обусловленные нехваткой врачей,  - вот проблемы, обозначенные в ходе круглых столов.

Утвержденный стандарт лечения, позволяющий осуществлять прием населения  медицинской сестрой,  при незначительных заболеваниях,  не вызывает доверия у людей, тем самым, обуславливая рост возмущений и очередей у кабинетов докторов.

 Данным стандартом определен и перечень препаратов, предусмотренный для лечения того или иного заболевания, замена которых не разрешается  Протоколом. Отслеживание за неукоснительным исполнением данного Протокола возложен   на  Комитет по контролю качества медицинской и фармацевтической деятельности области.

Результаты проведенной экспертизы медицинской документации  врачей,  установил, что случаев необоснованного  назначения отклонений от протокола лечения, не правильной постановки диагноза, нет.

В конце обсуждения медикам нашего района были  даны рекомендации о необходимости более доступного освещения  деятельности  через средства массовой информации и проведения широкой разъяснительной работы среди  населения района.

 Г.Абдрасулова,  руководитель Кокпектинского 

районного управления по защите  прав потребителей 

Read more

ОБЕСПЕЧИТЬ ПОВЫШЕНИЕ КАЧЕСТВА ГОСУДАРСТВЕННЫХ УСЛУГ НАСЕЛЕНИЮ

Article Details

30 января текущего года в целях исполнения поручения заместителя акима Восточно-Казахстанской области Ж.Омара, под председательством заместителя акима Кокпектинского района К.Смаиловой состоялось совещание по вопросу улучшения качества государственных услуг населению. В совещании приняли участие акимы сельских округов, руководители учреждений и организаций.

Заместитель акима района К.Смаилова отметила, что в это непростое время одним из антикризисных мероприятий является улучшение качества государственных услуг населению.

Особое значение приобретают такие факторы, как повышение профессионализма государственных служащих, качества и своевременности предоставления государственных услуг  населению.

В этой связи, необходимо обратить внимание сотрудников  государственных органов на соблюдение основных принципов оказания государственных услуг:

-обеспечение повышения их качества;

- повышение квалификации работников в сфере оказания государственных услуг;

- обеспечение равного доступа услугополучателям без какой-либо дискриминации по мотивам происхождения, социального, должностного и имущественного положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, места жительства или по любым иным обстоятельствам;

- недопустимости проявлений бюрократизма и волокиты при оказании государственных услуг;

- широкой доступности государственных услуг;

- экономичности и эффективности при оказании государственных услуг.

Кроме того, К.Смаилова отметила, что в этих непростых условиях от нас требуется обратить особое внимание на решение не только социально - экономических, но и идеологических вопросов. Активная подготовка и проведение мероприятий в рамках 70-летия Победы в Великой Отечественной войне,  20-летия Конституции Республики Казахстан, Года Ассамблеи народа Казахстана, 550-летия Казахского ханства должны способствовать консолидации нашего общества, повышению социального оптимизма и казахстанского патриотизма.        

По итогам совещания акимам сельских округов, руководителям учреждений и организаций было дано поручение - дать предложения по упрощению оказания государственных услуг населению.

Соб.корр         

 

Read more

ВОЕННЫЙ БИЛЕТ МОЖНО ПОЛУЧИТЬ ЗА МЕСЯЦ

Article Details

В настоящее время в республике нет возможности призвать на срочную воинскую службу всех граждан призывного возраста: в армию Республики Казахстан берут только самых подготовленных ребят. А желающих хотя бы месяц обучиться военному делу и быть готовыми к защите Отечества призывников у нас немало. И эта проблема сейчас решается.

В соответствии со ст.12 Закона Республики Казахстан « О воинской службе и статусе военнослужащих» от 16 февраля 2012 года, начата подготовка граждан по военно-техническим и другим военным специальностям в специализированных организациях- филиалах Республиканского государственного казенного предприятия «Военно-технические школы» Министерства обороны Республики Казахстан на возмездной основе, то есть с возмещением расходов на обучение.

В военно-технической школе можно получить любую воинскую специальность и служить в рядах Вооруженных Сил в качестве контрактника. Теперь в Усть-Каменогорске можно получить специальный сертификат, затем военный билет и защищать Родину по контракту, имея воинскую специальность или поступить на службу в правоохранительные органы. Курсы стали действовать с начала марта 2014 года. Среди трех десятков поступивших те, кто не смог пойти в армию по состоянию здоровья, семейному положению или из-за учебы.

К подготовке по военно-техническим и другим военным специальностям привлекаются призывники в возрасте от двадцати двух до двадцати семи лет, годные или ограниченно годные по состоянию здоровья к воинской службе, в том числе, имеющие отсрочку от призыва на воинскую службу. Тем самым формируется обученный военному делу мобилизационный резерв.

Срок обучения составляет сорок дней. Сумма обучения- 263000 тенге, сюда входят стоимость трехразового горячего питания, обмундирование, расходы на учебный процесс ( проведение учебных стрельб и обеспечение горюче-смазочными материалами) и проживание в казарме.

По всем интересующим вопросам обращаться по адресу: с.Кокпекты, Отдел по делам обороны Кокпектинского района (военкомат) раб.тел: 2-17-89, 50-330.

 По данным отдела обороны Кокпектинского района

Read more